EMDR

EMDR; Türkçe açılımıyla Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme, güçlü bir psikoterapi yaklaşımıdır. 1987 senesinde, Dr. Francine Shapiro’nun göz hareketlerinin rahatsız edici düşüncelerin şiddetini azaltabildiğini tesadüfen keşfetmesi ve bu olgunun travmaya maruz kalmış kişiler üzerindeki iyileştirici etkisini bilimsel olarak incelemeye karar vermesiyle birlikte dünya üzerindeki pek çok uzman tarafından kulanılmaya başlanmıştır. Basit bir teknikten karmaşık bir metodolojiye dönüşerek gelişen EMDR, şu anda psikoterapi alanında oldukça yaygın kullanılan ve sıkça tercih edilen etkili bir yaklaşımdır.

Pek çok farklı psikoterapi yaklaşımının bir sentezi olan EMDR’nin etki mekanizması Adaptif Bilgi İşleme Modeli ile açıklanmaktadır.

Bu modele göre beynimiz tüm deneyimlerine ait gibi bilgileri işleyip ilişkili anı ağlarına bağlayarak bütünleştirir ve işlevsel hale getirir. Bu şekilde yaşanan deneyim anlamlandırılır, hazmedilir ve konu ile ilişkili gerekli öğrenmeler gerçekleşmiş olur. Yaşanan olayların kişiler için travmatik ya da aşırı rahatsız edici olması halindeyse bu sistem gerekli işlemleme ve bütünleştirmeyi yapamaz hale gelebilir. Bu noktada olayın yaşandığı andaki tüm duygu, düşünce, duyum, ses, koku, görüntü ve beden duyumlarından oluşan bilgiler o gün yaşandığı haliyle depolanır ve olayı anlamlandırmak için ihtiyaç duyulan diğer bilgilerin yer aldığı işlevsel anı ağlarıyla erişimi kesilir. Bir bakıma yaşanan bu zorlu an zaman ve mekanda donmuş, bir kapsüle konmuş gibidir.

EMDR’ye göre rahatsızlıkların, olumsuz duygu, düşünce, davranış ve kişilik özelliklerinin arkasında, işte bu bahsi geçen uyum bozucu, işlev bozucu, işlenmeden, bütünleştirilemeden depolanmış anılar yatar. Kişinin kendisi, çevresi ve gelecek ile ilgili olumsuz inançları; kişiye rahatsızlık veren duygusal ve bedensel tepkileri geçmişte yaşanmış olan bu işlevsiz anıların etkisiyle ortaya çıkan semptomlardır. Bu olumsuz inanç ve duygulara yol açan işlenmemiş anılar güncel olaylar tarafından tetiklenip  aktifleşebilir.

 Bu bağlamda EMDR sorunların tedavisinde geçmiş, bugün ve geleceği kapsayan üç yönlü bir yaklaşım kullanarak bu işlevsiz bir şekilde depolanmış anıların yeniden işlemlenmesini, anıların bütünleştirerek anı ağlarına bağlanmasını ve geçmişte tamamlanamamış olan öğrenmenin gerçekleşmesini sağlar. Tüm bu süreç sonunda, kişinin yaşamını kısıtlayan, rahatsızlık veren semptomların kaybolması; kişinin daha işlevsel bakış açıları ve davranışlar kazanmış olarak yaşamına devam etmesi beklenir.